ਰਾਜਵੀਰ
ਹੈਲੋ How do I… ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਸਵਾਗਤ ਹੈ। ਮੈਂ ਰਾਜਵੀਰ ਅਤੇ ਅੱਜ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ ਸ਼ਾਨ। 

Sian
Hello, everybody. 

ਰਾਜਵੀਰ
ਅੱਜ ਦੇ ਐਪੀਸੋਡ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕੰਮ ਵਾਲੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਯਾਨੀ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਾਂਗੇ ਕੁਝ ਇੱਕ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਜੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਰੀ ਸਮਝ ਨਾ ਵੀ ਆਵੇ ਤਾਂ ਵੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਅਸੀਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰਾਂਗੇ। ਤੁਸੀਂ ਫ਼ਿਲਹਾਲ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੰਨਾ ਹੀ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨਾ ਕਿ ਕਿਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਸੀ। 

We can wear jeans but we can't wear shorts.

We're allowed to finish early on a Friday.

We're not allowed to smoke inside. 

ਰਾਜਵੀਰ
ਕੀ ਤੁਹਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ? ਹਾਂ ਤੀਸਰੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ਤੇ ਸਿਗਰਟ ਨਹੀਂ ਪੀ ਸਕਦੇ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਜ਼ਾਜਤ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸ਼ਾਨ ਆਪਾਂ ਇਹਨਾਂ ਵਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਗਿਆ ਸੰਬੰਧੀ ਵਰਤੀ ਗਈ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸਮਝੀਏ। 

Sian
Yes, so the first person used the verb 'can'. But can you remember what followed 'can'? Was it 'to' plus the verb or was it just the verb? Let's listen again to find out. 

We can wear jeans but we can't wear shorts. 

ਰਾਜਵੀਰ
ਠੀਕ ਤਾਂਕਿਰਿਆਤਮਕ ਸ਼ਬਦ'can' ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਸਰੀ ਕਿਰਿਆ ਇਸਦੇ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਵੇਗੀ ਅਤੇ 'to' ਤੋਂ ਬਿਨ੍ਹਾ ਲਗਾਈ ਜਾਵੇਗੀ। ਜਿਹੜੇ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਨਾ ਹੋਵੇ ਉਹਨਾਂ ਲਈ 'can't' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ 'cannot'  ਦਾ ਹੀ ਛੋਟਾ ਰੂਪ ਹੈ। 

Sian
Yes, and 'can' is a modal verb so it doesn't change its form. So we say, 'I can', 'you can', 'we can'. Let's quickly look at the pronunciation. So the positive form 'can' is not normally stressed in a sentence so it becomes 'can'. Repeat after me:

can

can wear jeans

We can wear jeans. 

ਰਾਜਵੀਰ
Great! ਤਾਂ ਬੋਲਣ ਲੱਗਿਆ 'can' ਨੂੰ ਬਿਨ੍ਹਾ ਦਬਾ ਦੇ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ 'can't' ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਦਬਾਕੇ ਬੋਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

Sian
That's right. And it’s pronounced 'can't’. Let's practise the pronunciation.

can’t

can't wear shorts

We can't wear shorts. 

ਰਾਜਵੀਰ
ਅਸੀਂ ਆਗਿਆ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਸੁਣੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕ ਹੋਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਾਕ ਵੀ ਸੁਣਿਆ ਸੀ। ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ? Let's listen again.

We're allowed to finish early on a Friday. 

ਰਾਜਵੀਰ
ਅਸੀਂ ਕਿਰਿਆ 'be allowed to' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਵੀ ਇਹ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਹ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਵੀ 'can' ਵਾਲਾ ਹੀ ਹੈ। ਅਤੇ 'be allowed to' ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਰਿਆਤਮਕ ਸ਼ਬਦ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

Sian
But 'be allowed to' unlike 'can' does change its form – we need to change the form of the 'be' verb. So we say 'I'm allowed to' 'He's allowed to' 'they're allowed to'.

Let's practise the pronunciation. Repeat after me.

Allowed

allowed to

I'm allowed to go home early.

She's allowed to go home early.

They're allowed to go home early.

ਰਾਜਵੀਰ
ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਨਾ ਵਾਚਕ ਵਾਕ  ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਨ- ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ  ਆਗਿਆ ਨਾ ਹੋਵੇ? ਚਲੋ ਦੁਬਾਰਾ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ।

We're not allowed to smoke inside.

Sian
Yes so to make it negative we use the negative form of the verb 'be'. Let's quickly practise. Repeat after me.

I'm not allowed.

She's not allowed.

They're not allowed. 

ਰਾਜਵੀਰ
Thanks, Sian. ਹੁਣ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੰਨਾ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਆਗਿਆ ਨਹੀਂ ਵੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਨਵੇਂ ਫ਼ਲੈਟ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋਏ ਹੋ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹੜੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜ਼ਾਜਤ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ-‘have parties’-ਇਹ ਦੱਸਣ ਦੇ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਹਨ। ਕੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹਨ। ਚਲੋ ਸੋਚ ਲਓ। ਆਪਣੇ ਜੁਆਬ ਨੂੰ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਲਈ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਲੈਣਾ।

Sian
I can't have parties.

I'm not allowed to have parties.

ਰਾਜਵੀਰ
Great! ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੋਸਤ ਨੂੰ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ ‘pets’ ਵੀ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਹ ਦੱਸਣ ਲਈ ਵੀ ਦੋ ਤਰੀਕੇ ਹੀ ਹਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਂਗ ਇਸ ਵਾਰ ਵੀ ਸ਼ਾਨ ਦਾ ਕਿਹਾ ਸੁਣ ਲੈਣਾ। 

Sian
I can have pets. 

I'm allowed to have pets. 

Well done! Now you can talk about things you are allowed to do and things you are not allowed to do! 

Sian
Bye!

ਰਾਜਵੀਰ
Bye!