Amnewid

Pan roddir rhifau yn lle’r llythrennau mewn fformiwla, gelwir hynny’n amnewid.

Enghraifft o amnewid gydag amser

Ar gyfer mesur amser, mae arwyneb y Ddaear wedi ei rannu’n {24} rhan gyfartal o {15}^\circ, sef y cylchfâu amser, sy’n dechrau yn Greenwich, Llundain (Greenwich Mean Time - GMT). Wrth basio dros bob cylchfa tua’r dwyrain byddi di’n adio {1} awr at GMT, ac wrth basio dros bob cylchfa tua’r gorllewin byddi di’n tynnu {1} awr oddi wrth GMT.

Ar y sail hon, galwa’r amser yn Llundain yn {g}.

Y fformiwla ar gyfer canfod yr amser yn Bangkok, Gwlad Thai ydy {g}+{7.00}.

A’r fformiwla ar gyfer canfod yr amser yn Santiago, Chile, ydy {g}-{4.00}.

Mae’r fformiwlâu hyn yn caniatáu i ni amnewid {g} am unrhyw amser yn Llundain i ganfod yr amser yn Bangkok neu Santiago.

Question

Gan ddefnyddio’r fformiwla uchod, canfydda’r amser yn Bangkok pan mae’n {14.00} yn Llundain.

Yr amser yn Bangkok = {g}+{7.00}.

Amnewidia’r {14.00} am y {g}.

{g}+{7.00}={14.00}+{7.00}={21.00}

Felly am {14.00} yn Llundain, yr amser yn Bangkok ydy {21.00} o’r gloch.

Question

Faint o’r gloch ydy hi yn Santiago, Chile, pan mae hi’n {20.00} o’r gloch yn Llundain?

Y fformiwla ar gyfer canfod yr amser yn Santiago ydy {g}-{4.00}.

Pan fydd {g}={20.00}, {g}-{4.00}={20.00}-{4.00}={16.00}.

Felly am {20.00} yn Llundain, yr amser yn Santiago ydy {16.00} o’r gloch.

Enghraifft o amnewid gyda thymheredd

Dyma’r fformiwla ar gyfer trosi’r tymheredd mewn graddau Fahrenheit (^\circ{F}) i’r tymheredd mewn graddau Celsius (^\circ{C}).

{c}=\frac{{5}({f}-{32})}{9}

Mae f yn cynrychioli’r tymheredd mewn ^\circ{F}.

Mae’r fformiwla hon yn caniatáu i ti amnewid unrhyw dymheredd ^\circ{F} yn lle {f} i ganfod ei dymheredd cywerth mewn ^\circ{C}.

Enghraifft

I ganfod y tymheredd mewn ^\circ{C} pan mae’n {68}^\circ{F}, rho {68} yn lle’r {f} yn y fformiwla.

Pan fydd {f} = {68},

{5}({f} - {32})\div{9}

= {5}({68} - {32})\div{9}

Cofia gyfrifo unrhyw gyfrifiad mewn cromfachau’n gyntaf: ({68} - {32}) = {36}.

Mae rhif nesaf at unrhyw beth mewn cromfachau’n golygu y dylid lluosi cynnwys y cromfachau, felly mae {5}({36}) yn golygu {5}\times{36}:

{5}({36})\div{9}

= ({5}\times{36})\div{9}

= {180}\div{9} = {20}

Felly {68}^\circ{F} = {20}^\circ{C}

Question

Beth ydy’r tymheredd mewn ^\circ{C} pan mae’n {77}^\circ{F}?

Y tymheredd mewn graddau Fahrenheit ydy {f}={77}, felly'r tymheredd mewn graddau Celsius ydy {c}=\frac{{5}({f}-{32})}{9}

\frac{{5}({77}-{32})}{9}=\frac{{5}\times{45}}{9} = {25}

{77}^\circ{F} = {25}^\circ{C}