Ar-a-mach Ualas

Uilleam Ualas

Chaidh ar-a-mach uaislean na h-Alba a chur fodha ro dheireadh 1296 air sgàth 's gun do chaill Alba ann am Blàr Dhùn Barr agus air sgàth an Roile Robaich. Ach thòisich dà ar-a-mach eile aig toiseach 1297.

Anndra Moireach, ann an ceann an ear-thuath Alba

• Bha am fear-uasal òg, Albannach seo os cionn iomairt an aghaidh riaghladh Shasainn ann am fearainn an teaghlaich aige ann am Moireibh an ceann an ear-thuath Alba. Bha e air sabaid còmhla ri athair às leth Alba ann am Blàr Dhùn Bàrr far an deach a ghlacadh agus a chur dhan phrìosan ann an Sasainn.
• Chaidh aig a' Mhoireach air teiche, thill e a dh'Alba agus chruinnich e armailt làidir. Ghlac e air ais caistealan cudromach aig tuath mar Caisteal Inbhir Nis agus Caisteal Bhanbh, agus ann am meadhan 1297 bha e air na Sasannaich a thilleadh gu deas gu Abhainn Thatha.
• Ghluais e deas a Dhùn Dèagh, far an do choinnich e ri Armailt Uilleam Ualas.

Uilleam Ualas, ann an iar-dheas Alba

• Chan eil fios air mòran mu Uilleam Ualas ro na thachair ann an 1297, ach a-mhàin gun do rugadh e faisg air Pàislig.
• Tha a' chiad chunntas air Ualas ann an stòran co-aimsireil Shasainn, agus sin mar fhògarrach. Tha e air aithris gun do mharbh e Siorram Sasannach Lannraig sa Chèitean 1297.
• Chaidh e an uair sin air ceann ar-a-mach ann an Alba agus e a' toirt ionnsaigh air oifigich agus saighdearan Sasannach.
• Bha taic aige bho dhaoine cudromach mar Easbaig Wishart à Glaschu, am fear-uasal Sir Uilleam Dùbhghlas agus Raibeart Brus. Ach ged a thug mòran uaislean taic dha gu follaiseach an toiseach, ghèill iad do dh'uaislean Eideird ann an Irbhinn san san t-Iuchar 1297.
• Dhiùlt Ualas fhèin gèilleadh agus chùm e air a' sabaid an aghaidh ughdarras Shasainn ann an Alba. 'S iongantach mura do sheachain e bhith air a ghlacadh as t-samhradh le bhith a' falach ann an Coille Shailcirc.
• Ghluais Ualas gu tuath deireadh an t-samhraidh agus choinnich e ri Anndra Moireach faisg air Dùn Dèagh.