Data cyfrinachol

Mae llawer o bobl yn pryderu ynglŷn â’r syniad bod sefydliadau’n storio manylion cyfrinachol, personol ar gyfrifiadur. Efallai y bydd dysgwr eisiau gwybod:

• Pa wybodaeth mae’r ysgol yn ei storio amdano?
• Pwy sy’n cael mynediad at yr wybodaeth hon, er enghraifft, pa aelodau o’r staff?
• A yw’r wybodaeth ar gael i ysgolion neu sefydliadau eraill?
• Pa fesurau diogelwch sydd wedi’u sefydlu er mwyn atal mynediad heb ei awdurdodi at wybodaeth?
• A allai’r wybodaeth sy’n cael ei storio gael ei defnyddio yn ei erbyn mewn unrhyw ffordd?

Y rhyngrwyd a throseddu

Mae technoleg newydd hefyd yn golygu troseddau newydd, ac o ganlyniad mae rhai llywodraethau’n sefydlu unedau arbennig i ymdrin â throseddau rhyngrwyd.

Un mater sy’n peri llawer o bryder yw twyll ar y rhyngrwyd. Er enghraifft, mae sgamiau gwe-rwydo, dwyn hunaniaeth ac ymosodiadau atal gwasanaeth yn dechnegau cyffredin sy’n cael eu defnyddio gan droseddwyr heddiw.

Mae pryderon eraill yn ymwneud â:

• rhyng-gipio manylion cardiau credyd a thrafodion ar-lein
• hacio i mewn i ffeiliau personol preifat â bwriad troseddol
• gwefannau twyllodrus yn cymryd manylion cardiau credyd gan gwsmeriaid
• lledaenu firysau drwy’r rhyngrwyd

Diogelwch ar y rhyngrwyd

Mae nifer o gamau’n cael eu cymryd er mwyn gwneud i’r cyhoedd deimlo’n fwy diogel wrth ddefnyddio’r rhyngrwyd:

• amgryptio data sensitif, gan sicrhau nad oes modd eu darllen nes byddant yn cyrraedd eu cyrchfan ac yn cael eu dadgryptio
• cyfrineiriau a chyfyngiadau lefel mynediad
• muriau cadarn (diogelwch rhag hacwyr)
• meddalwedd gwrthfirws
• cosbau llym i droseddwyr dan y Ddeddf Camddefnyddio Cyfrifiaduron