Mae llifogydd yn broblem mewn dalgylchoedd afonydd yng Nghymru ac ar draws y byd. Bydd yr adran hon yn egluro beth yw dalgylch afon, pa brosesau sydd ar waith mewn dalgylch afon a'r rheswm am lifogydd. Bydd yn edrych ar effeithiau llifogydd mewn un lleoliad yn y DU, a beth mae’n bosibl ei wneud i reoli a lleihau bygythiad llifogydd yn y dyfodol.
Dalgylch afon yw’r darn o dir sy’n cael ei ddraenio gan brif afon a’i llednentydd. Mae pob afon yn llifo o’r tarddiad (yn y mynyddoedd yn aml) i’r aber (y môr). Mae dalgylch afon yn system gaeedig gan nad yw’r dŵr byth yn gadael. Yn lle hynny, mae’n cael ei ailgylchu o un cyflwr i un arall.
Mae’r gylchred hydrolegol mewn dalgylch afon yn wahanol oherwydd ei bod yn system gaeedig. Bydd y mewnbwn yn amrywio. Bydd llifoedd a storfeydd dŵr hefyd yn amrywio o’r naill ddalgylch afon i’r llall.
(Cynnwys Saesneg)
Rhan bwysig o’r gylchred ddŵr yw system dalgylch afon.
Mae llawer o elfennau cydgysylltiedig yn y system hon:
Mae’r ffin rhwng un dalgylch afon ac un arall yn cael ei galw’n wahanfa ddwr, a’r ardaloedd rhynddyn nhw yn cael eu galw’n dalgylchoedd afonydd.