Blàr Loos

Thòisich Blàr Loos san t-Sultain 1915. B' e sin a' chiad turas a chaidh na feachdan saor-thoileach aig Kitchener a chleachdadh ann an ionnsaigh mhòr. Bha 35,000 Albannach an sàs sa bhlàr, agus b' e sin a' chiad turas a chleachd arm Bhreatainn gas puinnseanta mar bhall-airm.

Bha dragh mòr air an t-Seanalair Haig, a bha os cionn na h-ionnsaigh. Bha fios aige gur e glè bheag de dhìon a bh' aig na saighdearan a bha a' dol a thoirt ionnsaigh, agus mar sin bhiodh iad follaiseach dha na gunnairean Gearmailteach. Bha Haig am beachd gas clòrain a leigeil mu sgaoil à canastairean, ach cha shoirbhicheadh a' chùis mur a bhiodh gaoth ann a shèideadh an gas gu ruige nan Gearmailteach.

An ionnsaigh

Saighdearan Breatannach ann an trainnse aig Blàr Loos, 1918

Nuair a thòisich an ionnsaigh, tha cuid de dh'aithrisean ag ràdh gun do dh'atharraich a' ghaoth agus gun deach an gas a shèideadh air ais air na h-Albannaich. Air iomadh pàirt de raon a' bhlàir chaidh na Gearmailtich a phutadh air ais, ach chaidh an t-uabhas dhaoine a mharbhadh. Bha feum air tuilleadh taic, ach thug e ùine mus tàinig sin.

Mun àm a thòisich an ionnsaigh a-rithist, bha na Gearmailtich cuideachd air iad fhèin a neartachadh. Cha tàinig ionnsaigh Bhreatainn gun fhiosta agus cha robh dìon aca bho ghas. Mar sin leag gunnaichean nan Gearmailteach na mìltean à feachd Kitchener.

Bha batailianan às a h-uile rèisimeid à Alba a' sabaid ann am Blàr Loos agus chaidh an t-uabhas a mharbhadh. Chaidh 21,000 a mharbhadh le còrr is 7,000 à Alba. Thug an call ann an Loos buaidh air cha mhòr gach baile ann an Alba.